24. İBN ABBAS R.A.
حدثنا مسدد:
حدثنا عبد
الوارث، عن
خالد، عن عكرمة،
عن ابن عباس
قال: ضمني
النبي صلى
الله عليه
وسلم إلى صدره
وقال: (اللهم
علمه الحكمة).حدثنا
أبو معمر:
حدثنا عبد
الوارث: وقال:
(علمه الكتاب).حدثنا
موسى: حدثنا
وهيب، عن
خالد: مثله.والحكمة:
الإصابة في
غير النبوة.
[-3756-] İbn Abbas'tan dedi ki: "Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem beni bağrına basarak: Allah'ım ona hikmeti öğret, diye
buyurdu."
Bize Ebu Ma'mer anlattı, bize Abdu'l-Varis anlattı: "Ve
Allah'ım, ona kitabı öğret, diye buyurdu."
Bize Musa anlattı, bize Vuheyb, Halid'den anlattı, deyip onun (Ebu
Ma'mer) gibi hadisi zikretti. "Hikmet" ise nübuvvetin dışındaki
hususlarda isabet etmek demektir.
Diğer tahric edenler: Tirmizî, Menakîb; Müslim, Fedail
Tirmizî: Bu hadis
hasen sahihtir.
Fethu'l-Bari Açıklaması:
"İbn Abbas" yani Abdullah b. el-Abbas b. Abdulmuttalib
b. Haşim olup, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem'in amcasının oğludur. Künyesi,
Ebu'I-Abbas'dır. Hicretten üç yıl önce doğmuş, 68 yılında Taif'te vefat
etmiştir. Ashab-ı kiram'ın alimlerinden idi. Öyle ki, Ömer genç olduğu halde
onu yaşlılar ile birlikte öne geçirirdi. Buhari onun hakkında kendisinin
rivayet ettiği şu hadisi zikretmektedir:
"Nebi sallallahu aleyhi ve sellem beni bağrına bastı ve:
Allah'ım, ona hikmeti öğret, diye buyurdu." Bir başka lafızda "ona
kitabı öğret" şeklindedir. Burada "hikmet" ile neyin
kastedildiği hususunda görüş ayrılığı vardır. Söylenen sözde isabetli olmak
diye açıklandığı gibi, Allah'tan geleni iyice kavramak, aklın, doğruluğuna
tanıklık ettiği husus, ilham ile vesvesenin kendisi vasıtası ile ayırt
edilebileceği bir nur, doğru bir şekilde çabucak cevap vermek ve daha başka
şekillerde açıklanmıştır.
İbn Abbas ashab-ı kiram arasında Kur'an tefsirini en iyi bilen
kişilerden idi.
Yakup b. Süfyan da Tarih'inde sahih bir senedIe İbn Mes'ud'un
şöyle dediğini rivayet etmektedir: "Eğer İbn Abbas bizim yaşımıza gelmiş
olsaydı, bizden hiçbir kimse onunla boy ölçüşemezdi."
Yine İbn Mes'ud şöyle derdi: "İbn Abbas Kur'an'ın ne güzel
bir tercümanıdır."
Bu fazlalığı İbn Sa'd da bir başka yoldan Abdullah b. Mes'ud'dan
diye rivayet etmiş bulunmaktadır.